Niedawno pisałam o zaimku dzierżawczym z przyrostkiem posesywnym -ныкы. Przypominam: jest to przyrostek dodawany do zaimków lub rzeczowników pełniących w zdaniu funkcję orzecznika. Teraz będzie mowa o rzeczowniku z tym przyrostkiem.
Przyrostek -ныкы, jak można było się spodziewać, podlega regułom harmonii samogłosek i zmienia się w zależności od ostatniej głoski tematu rzeczownika.
Jeśli temat rzeczownika kończy się samogłoską, przyrostek brzmi -ныкы (-ники, –нуку, -нүкү).
Бул китептер китепкананыкы. – Te książki należą do biblioteki.
Бул сөз кыргыз тилиники. – To słowo należy do języka kirgiskiego.
Бул сөздүк окуучунуку. – Ten słownik należy do ucznia.
Бул куйрук түлкүнүкү. – Ten ogon należy do lisa.
Jeśli temat rzeczownika kończy się spółgłoską dźwięczną, przyrostek przyjmuje warianty -дыкы (-дики, -дуку, -дүкү).
Бул үйлөр шаардыкы. – Te domy należą do miasta.
Бул ит Фариддики. – Ten pies należy do Farida.
Бул ишкана жапондуку. – To przedsiębiorstwo należy do Japończyka/Japonki.
Бул боз үй дүкөндүкү. – Ta jurta należy do sklepu.
Jeśli temat rzeczownika kończy się spółgłoską bezdźwięczną, przyrostek występuje w postaci -тыкы (-тики, -туку, -түкү).
Бул бөлмө Гүлшаттыкы. – Ten pokój należy do Gülszat.
Бул китепкана университеттики. – Ta biblioteka należy do uniwersytetu.
Бул унаа коноктуку. – Ten samochód należy do gościa.
Бул имарат өкмөттүкү. – Ten budynek należy do rządu.
Zdarza się też, że w jednym słowie łączą się ze sobą dwa przyrostki posesywne równocześnie: – ten „zwykły”, opisany wcześniej i ten z dzisiejszego wpisu. W przykładach poniżej oddzielam je od siebie nawzajem i tematu rzeczownika kreskami.
Бул койлор эжеǀмǀдики. – Te owce należą do mojej starszej siostry.
Бул калпак атаǀӊǀдыкы. – Ten kałpak (męskie nakrycie głowy z filcu) należy do twojego ojca.
Бул гүлдөр таенеǀӊизǀдики. – Te kwiaty należą do pani/pana babci.
Бул аарылар байкеǀсиǀники. – Te pszczoły należą do jego/jej starszego brata.
Бул бут кийим апаǀбызǀдыкы. – Te buty należą do naszej matki.
Бул добуш мугалимǀиӊерǀдики. – Ten głos należy do waszego nauczyciela.
Бул оюнчуктар балдарǀыӊыздарǀдыкы. – Te zabawki należą do państwa dzieci.
Бул идиш-аяк ата-энеǀсиǀники. – Te naczynia należą do ich rodziców.
