Izafet jest konstrukcją gramatyczną charakterystyczną m. in. dla języków turkijskich, semickich i niektórych języków irańskich. Jest to jeszcze jeden sposób wyrażania przynależności. Sama nazwa tego pojęcia pochodzi od arabskiego idāfatun – przyłączenie.
Izafet (występujący czasem w polskojęzycznych publikacjach jako ezafet) może dotyczyć zarówno rzeczowników pospolitych, jak i nazw własnych. Na początku zajmijmy się tym pierwszym przypadkiem. Konstrukcja bardzo przypomina dopełniaczową, również są to dwa rzeczowniki, z których jeden określa drugi – z tą różnicą, że pierwszy z nich jest w mianowniku, a nie w dopełniaczu, i bez przyrostka posesywnego. Drugi rzeczownik występuje zaś z przyrostkiem posesywnym. Izafet służy do wyrażenia przynależności w bardziej nieokreślonym i ogólnym znaczeniu, niż konstrukcja dopełniaczowa. Najlepiej zobaczyć to na przykładach.
бала – dziecko
балдар – dzieci
китеп – książka
балдар китеби – książka dziecięca (należąca do literatury dla dzieci, a nie do konkretnych dzieci)
шаар – miasto
көчө – ulica
көчөлөр – ulice
шаар көчөлөрү – miejskie ulice (ale nie konkretne ulice jakiegoś miasta)
адам – człowiek
укук – prawo
укуктар – prawa
адам укуктары – prawa człowieka
Choć pierwsze słowo w konstrukcji izafetowej jest rzeczownikiem, nabiera ono często znaczenia przymiotnika i tak jest tłumaczone.
Formę izafetu często przybierają nazwy własne: nazwy geograficzne, nazwy różnych organizacji i instytucji, jednostek podziału administracyjnego, wydarzeń itp.
Кыргыз Республикасы – Republika Kirgiska
Америка Кошмо Штаттары – Stany Zjednoczone Ameryki
Бириккен Араб Эмираттары – Zjednoczone Emiraty Arabskie
Орусия Федерациясы – Federacja Rosyjska
Кытай Эл Республикасы – Chińska Republika Ludowa
Бишкек шаары – miasto Biszkek
Токтогул шаарчасы – osiedle typu miejskiego Toktoguł
Шекер айылы – wieś Szeker
Баткен облусу – obwód batkeński
Кемин району – rejon kemiński
Барскоон айыл өкмөтү – barskooński okręg wiejski
Нарын дарыясы – rzeka Naryn
Жеӊиш чокусу – Szczyt Zwycięstwa
Тышкы иштер министрлиги – Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Европа Биримдиги – Unia Europejska
олимпиада оюндары – igrzyska olimpijskie
Izafet występuje też w tradycyjnej formie kirgiskich nazwisk.
Мурат кызы Нүргүл – Murat kyzy Nürgül (Nürgül córka Murata)
Нуржан уулу Өмүрбек – Nurdżan uułu Ӧmürbek (Ӧmürbek syn Nurdżana)
