Dziś przypada Światowy Dzień Toalet (Бүткүл дүйнөлүк даараткана күнү). Z tej okazji trochę słownictwa w temacie. Jest to wpis w ramach Unii Azjatyckiej, więc na końcu znajdziecie linki do chińskiej i japońskiej tematyki toaletowej.
даараткана/ажаткана – toaleta
Jak widać, istnieją dwa równolegle funkcjonujące określenia. Pierwsze pochodzi od słowa даарат, czyli rytualne obmycie (np. przed modlitwą), a drugie od ажат – potrzeba. W związku z tym trzeba uważać, żeby nie pomylić dwóch wyrażeń: даарат ал- znaczy „dokonywać obmycia”, a даарат ушат- – załatwiać potrzeby fizjologiczne. Nie spotkałam zaś żadnego oryginalnego określenia sedesu – używa się również w tym znaczeniu określenia даараткана, a także zapożyczeń унитаз i клозет.
коомдук даараткана/коомдук ажаткана – toaleta publiczna
биодаараткана – biotoaleta
акылдуу даараткана – inteligentny sedes (z elektroniką)
санитардык шаймандар – ceramika sanitarna
таза – czysty
кир – brudny
сасык – śmierdzący
сийдик – mocz
сий- /саара кыл- – oddawać mocz
сийгек – ktoś, kto często sika
заң – stolec
Uwaga na to słowo, bo ma jeszcze inne znaczenia: prawo, obyczaj, dźwięk i rdza (to ostatnie dotyczy południowych dialektów).
заң- – wypróżniać się
чыч- – robić kupę, srać
чычкак – biegunka, sraczka (lub osoba, która na nią cierpi)
даарат кагаз/ажаткана кагаз – papier toaletowy
дарааткана кагазы үчүн кармагыч – wieszak na papier toaletowy
жуун- – myć
самын – mydło
суу – woda
сүлгү – ręcznik
кагаз сүлгү – ręcznik papierowy
Tym czyściutkim akcentem zakończymy i przeniesiemy się do Japonii (Japonia-info), gdzie czasem strach wyjść za potrzebą, oraz do Chin (Baixiaotai), gdzie lepiej nauczyć się właściwych znaków przed podróżą, by na pewno trafić tam, gdzie trzeba.
Stolec, prawo, obyczaj, dźwięk i rdza? Jak do tego doszło?!
Też nie wiem, zaskoczyło mnie to. Ale nie wszystkie z tych słów są często używane. Np. prawo to przede wszystkim укук.
Wieszak na papier ma imponująco długą nazwę.
Właściwie to i po polsku „wieszak na papier toaletowy” też ma cztery słowa. A po kirgisku dosłownie „дарааткана кагазы үчүн кармагыч” – „toaleta papier dla wieszak”.