Języki turkijskie – klasyfikacja genetyczna wg Bogorodickiego

Wracam do tematu klasyfikacji języków turkijskich i zamieszczam jeszcze jedną. Jej autorem jest rosyjski językoznawca Wasilij Bogorodicki (1857-1941), który pracował na uniwersytecie w Kazaniu i wraz z dwoma Polakami – Janem Baudouinem de Courtenay i Mikołajem Kruszewskim – był współtwórcą kazańskiej szkoły filologicznej, do której należał też twórca innej klasyfikacji, Gabdułchaj Achatow.

Choć późniejsi turkolodzy, np. Ninel Gadżijewa, uznawali tę klasyfikację za niejasną, przytaczam ją jako ciekawostkę. Powstała ona według kryterium fonetycznego, choć nazwy grup odnoszą się do geografii.

1. Grupa północno-wschodnia

1.1. Język jakucki
1.2. Język karagaski
1.3. Język tuwiński

2. Grupa chakaska (abakańska) – chakaskie dialekty: sagajski, beltyrski, kojbalski, kaczyński i kyzylski

3. Grupa ałtajska

3.1. Gałąź północna

3.1.1. Język ałtajski
3.1.2. Język teleucki

3.2. Gałąź południowa – dialekty tzw. czerniowych Tatarów i niektóre inne

4. Grupa zachodniosyberyjska – wszystkie dialekty Tatarów syberyjskich

5. Grupa wołżańsko-uralska

5.1. Język tatarski
5.2. Język baszkirski

6. Grupa środkowoazjatycka

6.1. Język ujgurski
6.2. Język kazachski
6.3. Język kirgiski
6.4. Język uzbecki
6.5. Język karakałpacki

7. Grupa południowo-zachodnia

7.1. Język turkmeński
7.2. Język azerski
7.3. Język kumycki
7.4. Język turecki
7.5. Język gagauski

Klasyfikacja rzeczywiście jest specyficzna na tle większości innych. Niezwykłe wydaje się to, że język jakucki nie jest izolowany, lecz został połączony z karagaskim (chodzi o tofalarski) i tuwińskim. Z kolei czuwaskiego, również wyodrębnianego przez większość klasyfikacji, nie ma w niej wcale, podczas gdy autor wymienił dialekty języka chakaskiego. „Czerniowi Tatarzy”, wymienieni w grupie zachodniosyberyjskiej, to dawna nazwa Tubalarów.


Zostaw komentarz