Akcent

W większości kirgiskich słów akcent pada na ostatnią sylabę, niezależnie od tego, czy jest ona częścią rdzenia, czy dodanego doń sufiksu. Wraz z dodawaniem kolejnych sufiksów akcent przenosi się na koniec wyrazu.

мектеп – szkoła
мектепте – w szkole

жаӊы – nowy
жаӊылык – nowość
жаӊылыктар – nowości

Akcent jest także niezależny od długości samogłosek. Sylaba z długą samogłoską nie musi więc być akcentowana.

суулар – wody
Сооронбай – Sooronbaj (imię)
ооба – tak

W niektórych przypadkach akcent pada nie na ostatnią sylabę, lecz na sylabę poprzedzającą dany sufiks. Oto wyjątki:

  • Rzeczowniki z sufiksami osobowymi -мын, -сын, -быз, -сыз i pochodnymi od nich

мен мугалиммин – jestem nauczycielem/nauczycielką
сен кыргызсыӊ – jesteś Kirgizem/Kirgizką
биз окуучуларбыз – jesteśmy uczniami/uczennicami
сиз коноксуз – jest pan/i gościem

  • Formy czasowników z sufiksami –чы, – аным, –алы, -алык

жазчы – napisz
кайталайлы – powtórzmy

  • Słowa z partykułą pytającą –бы

жакшыбы? – (czy) dobrze?
барбы? – (czy) jest?

  • Zrusyfikowane formy nazwisk z końcówkami -ов, -ова, -ев, -ева

Нурбеков
Айдарова
Мамбеталиев
Ишеналиева

W przypadku przymiotników z partykułą wzmacniającą akcent pada na pierwszą sylabę, czyli na tę partykułę.

сары – żółty
сапсары – bardzo żółty, żółciutki

жакын – bliski
жапжакын – bardzo bliski, bliziutki

Słowa zapożyczone z języka rosyjskiego w swojej podstawowej formie zachowują akcent oryginalny, lecz po dodaniu kirgiskich sufiksów akcent przesuwa się na ostatnią sylabę.

конституция – konstytucja
конституцияда – w konstytucji

опера – opera
операда – w operze


Zostaw komentarz