Imiesłów ten, podobnie jak omówiony wcześniej imiesłów przymiotnikowy na -ган, jest ważną częścią mowy w języku kirgiskim. Tę formę tworzy się poprzez dodanie do tematu czasownika przyrostka -ып w jednym z 5 wariantów.
Imiesłów przysłówkowy na -ып jest odpowiednikiem polskich imiesłowów przysłówkowych: w zależności od kontekstu, współczesnego (np. robiąc, pisząc) lub uprzedniego (np. zrobiwszy, napisawszy). W zdaniu pełni funkcję okolicznika sposobu, przyczyny, celu lub czasu. Ponadto jest niezbędny do tworzenia form czasu teraźniejszego złożonego.
Warianty przyrostka -ып:
Ostatnia głoska tematu czasownika | Samogłoski występujące w ostatniej sylabie tematu czasownika | |||
а, ы | е, и | о, у | ө, ү | |
samogłoska | -п | |||
spółgłoska | -ып | -ип | -уп | -үп |
Nieco bardziej skomplikowanie wygląda forma przecząca, która ma 8 wariantów. Powstaje ona przy użyciu partykuły przeczącej -ба i przyrostka -й.
Ostatnia głoska tematu czasownika | Samogłoski występujące w ostatniej sylabie tematu czasownika | |||
а, ы | е, и | о, у | ө, ү | |
samogłoska lub spółgłoska dźwięczna | -бай | -бей | -бой | -бөй |
spółgłoska bezdźwięczna | -пай | -пей | -пой | -пөй |
ал- – brać
алып – wziąwszy
албай – nie wziąwszy
сура- – pytać
сурап – zapytawszy
сурабай – nie zapytawszy
бил- – wiedzieć
билип – dowiedziawszy się
билбей – nie dowiedziawszy się
эсте- – wspominać
эстеп – wspomniawszy
эстебей – nie wspomniawszy
котор- – tłumaczyć
которуп – przetłumaczywszy
которбой – nie przetłumaczywszy
ойло- – myśleć
ойлоп – pomyślawszy
ойлобой – nie pomyślawszy
оку- – czytać
окуп – przeczytawszy
окубай – nie przeczytawszy
түшүн- – rozumieć
түшүнүп – zrozumiawszy
түшүнбөй – nie zrozumiawszy
сүйлө- – mówić
сүйлөп – powiedziawszy
сүйлөбөй – nie powiedziawszy
Imiesłów na -ып w połączeniu z czasownikiem бол- (być, stawać się) lub бүт- (kończyć) w czasie przeszłym oznacza czynność zakończoną.
Сен жазып бүттүӊбү?
Skończyłeś/aś już pisać?
Биз текстти которуп бүттүк.
Już przetłumaczyliśmy tekst.
Jeszcze jedna funkcja tego imiesłowu wyraża się w połączeniu z czasownikiem көр- (widzieć). Oznacza on wówczas próbowanie czegoś, np. кийип көр- (przymierzać ubranie), жеп көр- (próbować jedzenia).