W języku kirgiskim samogłoski dzielą się na grupy na podstawie miejsca artykulacji, kształtu warg i długości dźwięku. Podziały te mają znaczenie dla wymowy spółgłosek sąsiadujących z daną samogłoską. Są także podstawą harmonii samogłoskowej, od której zależy postać sufiksów łączonych z rdzeniem danego słowa. Czas więc je poznać.
Długość samogłoski
W języku kirgiskim istnieją samogłoski krótkie (а, э/е, о, у, ү, ө, и, ы) i ich długie odpowiedniki, wyrażane przez podwojenie danej litery (аа, ээ, оо, уу, үү, өө, ии, ыы). To podwojenie zawsze jest wyraźnie odzwierciedlane przez wymowę, zwłaszcza że nie raz długość samogłoski decyduje o znaczeniu wyrazu, np.
жан – dusza
жаан – deszcz
мал – bydło
маал – czas
Samogłoski zaokrąglone i niezaokrąglone
Jak można się domyślić, chodzi tu o kształt, w jaki układają się wargi przy wymowie danego dźwięku. Samogłoskami zaokrąglonymi są więc о, ө, у i ү, a niezaokrąglonymi: а, э/е, и i ы.
Samogłoski przednie i tylne
Podział ten opiera się na miejscu artykulacji danego dźwięku. Do samogłosek przednich należy э/е, и, ө, ү, a do tylnych: а, о, у, ы.
Wkrótce napiszę o tym, jak wykorzystać klasyfikację samogłosek w praktyce.