Biernik (табыш жөндомө), podobnie jak po polsku, odpowiada na pytania кимди? (kogo?) эмнени? (co?). Tworzy się go za pomocą przyrostka -ны, który występuje w 13 wariantach.
Partykuła przecząca -ба
Partykuła przecząca -ба to przyrostek do tworzenia przeczenia różnych form czasownika. Partykuła ta łączy się z czasownikiem, zajmując miejsce po jego temacie, a przed przyrostkami osobowymi. W zależności od harmonii samogłosek i dźwięku na końcu tematu czasownika występuje w ośmiu wariantach.
Przeczenie
Ten wpis ma na celu usystematyzowanie wiedzy o przeczeniu. W języku kirgiskim można tworzyć przeczenie na różne sposoby, część z nich już zdążyłam omówić, a inne dopiero na to czekają. Pomyślałam więc, że przyda się jakieś podsumowanie.
Osłabianie znaczenia przymiotnika na przykładzie kolorów
Niektóre kirgiskie przymiotniki jakościowe można osłabić, by zaznaczyć mniejsze natężenie danej cechy (басандатма даража). Służą do tego takie przyrostki jak -ыш, -гыл, -(ы)лжым, -(ы)лжын, -ылтыр, -гыч, -гылт i -гылтым, przybierające różne formy w zależności od harmonii samogłosek.
Stopień wzmocniony przymiotnika
Przymiotnik w językach turkijskich podlega ciekawym zjawiskom, takim jak stopień wzmocniony. Nie jest to być może najważniejsze zjawisko gramatyczne, lecz zajmuje ważne miejsce w języku potocznym, podobnie jak inne ulubione przez Kirgizów powtórzenia.
Przypadek kierunkowy
Trzeci przypadek kirgiskiej deklinacji – kierunkowy (барыш жөндомө) – ma szerszy zakres zastosowania niż polski celownik. Odpowiada na następujące pytania: кимге? (komu?) эмнеге? (czemu? po co?) кайда? (dokąd?) качан? (kiedy?) кайсы убакка? (do kiedy?). Wyraża więc kierunek działania: do osoby, przedmiotu, miejsca lub punktu w czasie. Rzeczownik w przypadku kierunkowym pełni w zdaniu funkcję dopełnienia, okolicznika miejsca, czasu lub celu.
100 (i więcej) podstawowych słów języka kirgiskiego
Tili.kg to rosyjskojęzyczny portal o języku kirgiskim, obejmujący między innymi słownik, aplikacje do nauki języka, internetowy kurs języka i zbiór literatury. O samym portalu z pewnością warto byłoby napisać więcej, lecz teraz chcę poruszyć temat jednego z zapoczątkowanych przezeń projektów – 100 podstawowych słów języka kirgiskiego.
Stopniowanie przymiotnika
W języku kirgiskim z przymiotnikiem wiążą się różne ciekawe zjawiska dotyczące wzmacniania lub osłabiania jego znaczenia. Tu chcę napisać o podstawowym z nich – stopniowaniu, które jest odpowiednikiem tego występującego w języku polskim, czyli występowaniu przymiotnika w stopniu równym, wyższym i najwyższym.
Powrót do бар i жок, czyli jeszcze raz o „mieć”
O бар i жок, czyli dwóch specyficznych czasownikach, które służą do wyrażania posiadania lub braku czegoś, pisałam już tu. Teraz chcę rozwinąć ten temat o dalsze przykłady, a przy okazji utrwalić dopełniacz i przyrostek posesywny.
Przymiotnik
Podobnie jak w języku polskim kirgiski przymiotnik (сын атооч) to część mowy oznaczająca różnego rodzaju cechy (kolor, kształt, wielkość, jakość itp.) i odpowiadająca na pytania jaki? jaka? jakie? – кандай? кайсы? W zdaniu pełni funkcję przydawki lub – rzadziej – podmiotu bądź dopełnienia.