Podałam już podstawowe informacje o tworzeniu trybu rozkazującego. Teraz chcę rozwinąć ten temat o jego szczególną formę, która wyraża się przyrostkiem -чы. Jest to forma bardziej uprzejma, której odpowiednikiem w języku polskim jest użycie po trybie rozkazującym słowa „proszę”.
Przyrostek -чы występuje w czterech wariantach zgodnie z harmonią samogłosek:
| Samogłoski występujące w ostatniej sylabie tematu czasownika | ||||
| а, ы | е, и | о, у | ө, ү | |
| Forma przyrostka -чы | -чы | -чи | -чу | -чү |
Taka forma trybu rozkazującego dotyczy tylko drugiej osoby liczby pojedynczej сен. Porównajmy:
кайтала- – powtarzać
кайтала! – powtórz!
кайталачы! – powtórz, proszę!
бер- – dawać
бер! – daj!
берчи! – daj, proszę!
отур- – siedzieć
отур! – usiądź!
отурчу! – usiądź, proszę!
сүйлө- – mówić
сүйлө! – mów!
сүйлөчү! – mów, proszę!
Przyrostek -чы nie jest akcentowany. Ta forma trybu rozkazującego jest więc wyjątkiem, gdyż akcent pada w niej na przedostatnią sylabę, a nie na ostatnią, jak w większości przypadków w języku kirgiskim.
