Zaimek zwrotny өз

W języku kirgiskim nie ma wprawdzie zaimków zwrotnych „się” i „sobie”, jest za to өз – „sam”. Na pierwszy rzut oka wygląda krótko i niewinnie, ale odmienia się przez osoby i przypadki.

өзүм – ja sam(a)
өзүӊ – ty sam(a)
өзүӊүз – pan(i) sam(a)
өзү – on(a) sam(a)
өзүбүз – my sami
өзүӊөр – wy sami
өзүӊүздөр – panie/panowie/państwo same/sami
өздөрү – one/oni same/sami

Oto tabele deklinacji zaimka zwrotnego. Jak widać, tworzy on formy, które wydają się jakby stworzone do ćwiczenia wymowy dźwięków ө, ү i ӊ.

Przypadek	Forma zaimka zwrotnego өз w liczbie pojedynczej
Mianownik	өзүм	өзүӊ	өзүӊүз	өзү
Dopełniacz	өзүмдүн	өзүӊдүн	өзүӊүздүн	өзүнүн
Kierunkowy	өзүмө	өзүӊө	өзүӊүзгө	өзүнө
Biernik	өзүмдү	өзүӊдү	өзүӊүздү	өзүн
Miejscownik	өзүмдө	өзүӊдө	өзүӊүздө	өзүндө
Wyjściowy	өзүмдөн	өзүӊдөн	өзүӊүздөн	өзүнөн

 

Przypadek	Forma zaimka zwrotnego өз w liczbie mnogiej
Mianownik	өзүбүз	өзүӊөр	өзүӊүздөр	өздөрү
Dopełniacz	өзүбүздүн	өзүӊөрдүн	өзүӊүздөрдүн	өздөрүнүн
Kierunkowy	өзүбүзгө	өзүӊөргө	өзүӊүздөргө	өздөрүнө
Biernik	өзүбүздү	өзүӊөрдү	өзүӊүздөрдү	өздөрүн
Miejscownik	өзүбүздө	өзүӊөрдө	өзүӊүздөрдө	өздөрүндө
Wyjściowy	өзүбүздөн	өзүӊөрдөн	өзүӊүздөрдөн	өздөрүнөн

Мен өзүм чечем.
Sam(a) zadecyduję.

Өзүӊ билесиӊ.
Sam(a) wiesz.

Өзүӊүздүн шакирттериӊиз барбы?
A pan(i) sam(a) ma uczniów?

Оштогу көпүрөнүн ачылышында президент өзү куран окуду.
Na otwarciu mostu w Oszu sam prezydent recytował Koran.

Тишибизге өзүбүз байкабай зыян келтиребиз.
Sami niepostrzeżenie szkodzimy naszym zębom.

Өзүӊөр көрөсүӊөр.
Sami zobaczycie.

Өзүӊүздөрдү бактылуу деп эсептейсиздерби?
Czy państwo sami uważają się za szczęśliwych?

Жаштар өз келечектерин өздөрү курушат.
Młodzież sama buduje swoją przyszłość.

Wyrażenie өзүн өзү jest odpowiednikiem polskiego przedrostka „samo-„.

өзүн өзү каржылоо – samofinansowanie
өзүн өзү башкаруу – samorząd
өзүн өзү жөнгө салуу – samoregulacja
өзүн өзү көзөмөлдөө – samokontrola
өзүн өзү өлтүрүү – samobójstwo
өзүн өзү дарылоо – samoleczenie

---