Przyrostek -чы w roli partykuły pytającej

Pisałam już o przyrostku -чы, za pomocą którego tworzy się specyficzne formy trybu rozkazującego. Jest to jednak przyrostek wielofunkcyjny i może służyć jeszcze do czegoś innego – do zadawania pytań. Nie jest on jednak zamiennikiem partykuły pytającej -бы, lecz jej uzupełnieniem.

Na blogu już nie raz była mowa o partykule -бы. Przypominam – pełni ona funkcję polskiego „czy”, czyli służy do zadawania pytań typu tak/nie. Natomiast o przyrostku -чы można powiedzieć, że to odpowiednik polskiego „a ty?”. Jak to zwykle bywa, lepiej widać na przykładach. Ale najpierw tabelka. Praktycznie taka sama, jak przy trybie rozkazującym, ale nie zaszkodzi powtórzyć.

Samogłoski występujące w ostatniej sylabie tematu zaimka
а, ы е, и о, у ө, ү
Forma przyrostka -чы -чы -чи -чу -чү

W przykładowych dialogach przyrostek -чы występuje z zaimkami wskazującymi тиги, бул i zaimkami osobowymi сиздики (forma posesywna) i сен. Oczywiście nie są to jedyne zaimki, z którymi może on się łączyć.

– Ал студентпи?
– Ооба, ал студент.
– Тигичи?
– Ал окутуучу.

– Czy to student?
– Tak, to student.
– A tamten?
– To wykładowca.

– Бул ким?
– Бул менин атам.
– Булчу?
– Бул менин чоӊ атам.

– Kto to jest?
– To mój ojciec.
– A to?
– To mój dziadek.

– Сиздин канча балаӊыз бар?
– Бир уулум бар. Сиздикичи?
– Менин эки уул, бир кызым бар.

– Ile pan/i ma dzieci?
– Jednego syna. A pan/i?
– Mam dwóch synów i jedną córkę.

– Сен канча жаштасыӊ?
– Мен отуз төрттөмүн. Сенчи?
– Мен жыйырма тогуздамын.

– Ile masz lat?
– Mam trzydzieści cztery lata. A ty?
– Mam dwadzieścia dziewięć lat.


Zostaw komentarz