Poimek (жандооч), zwany też postpozycją, jest częścią mowy, która występuje w języku kirgiskim, a nie występuje w polskim. Jego nazwa brzmi podobnie jak przyimek i w dużym stopniu jest to prawidłowe skojarzenie, gdyż niektóre poimki odpowiadają polskim przyimkom. W języku kirgiskim nie ma bowiem przyimka, a jego funkcję pełni po części deklinacja rzeczownika, po części poimek. Poimki są nieodmienne i występują zawsze po rzeczowniku, którego dotyczą. Są związane z określonym przypadkiem deklinacji rzeczownika.
Poimki związane z mianownikiem
- менен – z (odpowiednik polskiego przyimka „z” oraz niektórych konstrukcji z narzędnikiem)
Бектур – Bektur (imię)
Бектур менен – z Bekturem
араа – piła
араа менен – piłą
көчө – ulica
көчө менен – ulicą; przez ulicę
- үчүн – dla; do; w celu; z powodu; za
эл – naród
„Эл үчүн” – „Dla narodu” (nazwa partii politycznej)
сабак – lekcja
сабактар үчүн – na lekcje (na potrzeby lekcji)
жумуш – praca
жумуш үчүн – do pracy (na potrzeby pracy)
жакшы жумуш үчүн – za dobrą pracę
алар – oni
алар үчүн – dla nich
ден-соолук – zdrowie
ден-соолук үчүн! – na zdrowie! (w toastach)
- аркылуу – przez (pośrednictwo kogoś lub czegoś)
телефон – telefon
телефон аркылуу – przez telefon
Бактыгүл – Baktygül (imię żeńskie)
Бактыгүл аркылуу – przez Baktygül
- тууралуу / жөнүндө – o
сен – ty
сен тууралуу – o tobie
мамлекеттик тил – język urzędowy
Кыргыз Республикасынын мамлекеттик тили жөнүндө – o języku urzędowym Republiki Kirgiskiej
- сыяктуу / өӊдүү / шекилдүү / сымак / сымал / сорой – podobny
оюнчук – zabawka
оюнчук сымак – podobny do zabawki
Данияр – Danijar (imię)
Данияр өӊдүү – podobny do Danijara
- бою / боюнча – cały; w całym; według
өмүр – życie
өмүр бою – (przez) całe życie
сөздүк – słownik
сөздүк боюнча – według słownika
- чакты / чамалуу / чамасында – około
конок – gość
100 конок чамасында – około 100 gości
- сайын – za każdym razem
күн – dzień
күн сайын – codziennie; z każdym dniem
жыл – rok
жыл сайын – co roku; z każdym rokiem
Poimki związane z dopełniaczem
- алдында – przed
үй – dom
үйдүн алдында – przed domem
Poimki związane z przypadkiem kierunkowym
- чейин / дейре – do (dotyczy zarówno czasu, jak i przestrzeni)
кулжа – czerwiec
кулжага чейин – do czerwca
деңиз – morze
деңизге дейре – do morza
- карай – w stronę, w kierunku
көл – jezioro
көлгө карай – w kierunku jeziora
- караганда – w porównaniu do, sądząc po
кабарга караганда – sądząc po wiadomości
- кичирээк – mniejszy
Ош Бишкекке караганда кичирээк – Osz w porównaniu do Biszkeku jest mniejszy
- каршы – przeciw
чиркей – komar
чиркейлерге каршы – przeciw komarom
- жараша – zgodnie, odpowiednio
ченем – norma; miara
ченемдерине жараша – zgodnie z normami
татым – smak
туз – sól
татымына жараша туз – sól do smaku
Poimki związane z biernikiem
- карай – w stronę, w kierunku (ten poimek, opisany wyżej jako łączący się z przypadkiem kierunkowym, może występować też po rzeczowniku w bierniku)
түндүк – północ
түндүктү карай – na północ
- көздөй – w stronę
Ооганстан – Afganistan
Ооганстанды көздөй – w stronę Afganistanu
Poimki związane z przypadkiem wyjściowym
- башка – oprócz
мен – ja
менден башка – oprócz mnie
Uwaga: słowo башка oznacza też „inny”. Wówczas nie jest poimkiem, lecz przymiotnikiem i występuje przed rzeczownikiem, który określa, np. башка киши – inny człowiek.
- бери / кийин – od; po (w czasie lub przestrzeni)
ишемби – sobota
ишембиден бери – od soboty
жыл – rok
3 жылдан кийин – po 3 latach
- мурун / мурда – wcześniej; przed (w czasie)
саат – godzina
2 сааттан мурун – 2 godziny wcześniej
согуш – wojna
согуштан мурда – przed wojną
- баштап / тартып – począwszy od (тартып dotyczy przede wszystkim punktu w czasie, баштап także innych znaczeń)
бүгүн – dziś
бүгүндөн тартып – począwszy od dziś
окуучу – uczeń
окуучулардан баштап – począwszy od uczniów
Oczywiście zasób kirgiskich poimków nie ogranicza się do wymienionych wyżej, jest ich więcej i niewykluczone, że rozszerzę ten temat.
