Zaimki wskazujące to takie słowa jak „ten” i „tamten”, czyli służące do wskazania kogoś lub czegoś. W języku kirgiskim mają też swoje miejsce w prostych pytaniach „co to jest?” i „kto to jest?”.
O kyrgyz_tili
Być i mieć, czyli бар i жок
O tym, jak po kirgisku można „być”, pisałam w temacie o przyrostku osobowym. Dziś czas na „mieć”, ale pewne elementy „być” też się pojawią. Chodzi o słowa бар i жок, za pomocą których można wyrazić, że coś jest lub czegoś nie ma.
Nooruz, czyli Nowy Dzień
W ramach Unii Azjatyckiej poruszamy dziś temat równonocy wiosennej, która wkrótce nastąpi. Choć astronomiczna wiosna przychodzi w ostatnich latach już 20 marca, 21 marca tradycyjnie pozostaje datą święta Nooruz (Нооруз). Ten dzień, obchodzony od ponad 3000 lat w Azji Środkowej, Turcji, Iranie, Afganistanie, niektórych państwach bałkańskich i kaukaskich, został uznany za oficjalne święto m. in. przez ONZ i OBWE. Jest on także wpisany na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Partykuła pytająca
Wcześniej pisałam już o zaimkach pytających, które służą do zadawania pytań szczegółowych: co? gdzie? jak? dlaczego? itp. Do pytań ogólnych, na które odpowiada się „tak” lub „nie”, służy partykuła pytająca -бы. Można ją nazwać odpowiednikiem polskiej partykuły „czy”. W języku kirgiskim partykuła pytająca nie stoi na początku zdania, lecz przykleja się do słowa, którego dotyczy pytanie.
O majdanie i berkucie bez polityki
Główny plac Kijowa, centrum ostatnich wydarzeń na Ukrainie, a z drugiej strony – specjalne oddziały milicji. Słowa „Majdan” i „Berkut” jako nazwy własne kojarzą się teraz głównie z tym. Nie każdy wie jednak, że pochodzą z języków turkijskich. O turkijskich zapożyczeniach w ukraińskim, polskim i innych językach słowiańskich można by pisać dużo i z pewnością jest ich więcej, niż podejrzewamy.
Przyrostek osobowy
Jeśli rzeczownik pełni w zdaniu funkcję orzecznika, przyjmuje przyrostek osobowy. Są to wypowiedzi typu „jestem kobietą”, „jest pani gościem”, „on jest studentem”, „jesteście Kirgizami”, „są państwo autorami” itp. Podczas gdy w języku polskim takie zdania wyraża się za pomocą czasownika „być” i rzeczownika w narzędniku, w kirgiskim jest to zaimek osobowy i rzeczownik w mianowniku z przyrostkiem posesywnym – kolejnym przejawem aglutynacyjności.
Dni tygodnia
Kirgiskie nazwy dni tygodnia bardzo przypominają perskie i prawdopodobnie zostały zapożyczone właśnie z tego języka.
Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego 2014
21 lutego to Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego (po kirgisku Эл аралык эне тил күнү). Został on ustanowiony przez UNESCO podczas 30. Sesji Konferencji Generalnej UNESCO 17 listopada 1999 r. „w celu podkreślenia bogactwa różnorodności językowej świata i promowania wielojęzyczności, a także w celu zwrócenia uwagi na liczbę języków zagrożonych i ginących, do których zalicza się 43 procent wszystkich aktualnie używanych” (Polski Komitet ds. UNESCO).
Konstrukcja dopełniaczowa
Rzeczownik w dopełniaczu jest jednym ze sposobów wyrażania przynależności. Konstrukcja dopełniaczowa jest związkiem rządu składającym się z dwóch rzeczowników, z których jeden – określany – jest w mianowniku z przyrostkiem posesywnym i stoi na drugim miejscu, a drugi – określający – jest w dopełniaczu i stoi na pierwszym miejscu. Jak to wszystko wygląda, zobaczmy na przykładach.