Dziś Światowy Dzień Ptaków, który obchodzi też Unia Azjatycka, a więc okazja do przedstawienia kolejnego ważnego ptaka w kirgiskiej kulturze (wcześniej pisałam o Ak-Szumkarze i Ałpkarakuszu). Ten dzisiejszy jest znany zwłaszcza z powiedzenia „Panem ptaków – Buudajyk, panem psów – Kumajyk” (куш төрөсү – буудайык, ит төрөсү – кумайык).
Manas
Ałpkarakusz
Unia Azjatycka wraca do tematu ptaków. Kiedyś pisałam o Ak-Szumkarze, teraz kolej na innego ptasiego bohatera. Jest to Ałpkarakusz (Алпкаракуш), ogromny ptak, który pojawia się w eposach „Manas” i „Er Tӧsztük”. W obydwu utworach jest postacią pozytywną, wspierającą bohaterów.
Smok nauczycielem magii
Unia Azjatycka wraca dziś do smoczych tematów, a ja w nich debiutuję. Nie dlatego, żeby w kulturze kirgiskiej w ogóle nie było smoków. Nie są wprawdzie tak widoczne jak w kulturach dalekowschodnich, ale istnieją.
Tygrysy w eposie „Manas”
Unia Azjatycka pisze dziś o tygrysach. Z tej okazji wracam do eposu o Manasie. Przypominam, że już kiedyś wspominałam o jednym z zawartych w nim motywów tygrysa – przy okazji cudownych narodzin Manasa, przed którymi jego matka zapragnęła zjeść serce tygrysa lub, według innej wersji, lwa. Ale w eposie o tygrysach jest więcej, choć niekoniecznie dosłownie.
Manas Lwie Serce
Unia Azjatycka pisze dziś o lwach. Z tej okazji wrócę do eposu o Manasie, w którym można znaleźć niemal wszystko. Będzie miało to związek też z tematami przedstawionymi wcześniej.
Kumajyk – pies, który wykluł się z jajka
Pisałam już o dwóch niezwykłych zwierzętach należących do Manasa, bohatera kirgiskiego eposu narodowego. Był to sokół Ak-Szumkar i koń Akkuła. Teraz czas na psa Kumajyka (Кумайык), w związku z dzisiejszym tematem przewodnim w Unii Azjatyckiej.
Koń skrzydłami bohatera
Jak głosi kirgiskie przysłowie, ат эрдин канаты – koń skrzydłami bohatera. Dziś przez Unię Azjatycką galopują mityczne konie. W turkijskim kręgu kulturowym jest takich pod dostatkiem; ba, ukazała się nawet osobna książka na ten temat. O wszystkich nie napiszę, trzeba więc wybrać dwóch. W pierwszej kolejności nasuwa się Akkuła (Аккула), koń Manasa.
Pięć zabytków Kirgistanu
Dokładnie tydzień temu na świecie obchodzono Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, a dziś blogerzy językowo-kulturowi piszą o zabytkach w „swoich” krajach. Temat brzmi „5 najbardziej znanych zabytków w kraju X”.
Kirgiskie przekleństwa w eposie „Manas”
Sierpniowa edycja „W 80 blogów dookoła świata” dotyczy przekleństw. W kirgiskim, tak jak w innych językach turkijskich, można je uznać niemalże za odrębny gatunek literacki, powiązany z literaturą epicką i tradycyjnymi wierzeniami Kirgizów. Nie mam tu na myśli wulgaryzmów, lecz niebagatelną sztukę życzenia źle wrogowi czy komukolwiek, kto akurat naraził się mówiącemu.
Manas po angielsku, czyli opowieść o niezwykłym tłumaczu
Pisałam tu nie raz o kirgiskim eposie „Manas”, podkreślając, że jest to prawdopodobnie najdłuższy utwór tego gatunku na świecie. Już samo spisanie go było nie lada wyzwaniem, jako że trylogia o Manasie, Semeteju i Sejteku przez wieki była przekazywana wyłącznie ustnie. Tłumaczenie takiego dzieła mogłoby wydawać się zgoła niemożliwe, a jednak znaleźli się śmiałkowie, którzy się tego podjęli. Dziś piszę o Walterze Mayu, który przełożył epos na angielski.